انجمن حسابداری و فناوری اطلاعات اراک

 اعتبار تجاري و اسناد تجاري تضمين نشده اند ولي وام بانكي مي تواند تضمين شده باشد .

  وام تضمين شده وامي است كه در مقابل دريافت آن وام گيرنده يك دارايي را نزد وام دهنده وثيقه مي گذارد . شركتها غالبا حسابهاي دريافتني يا موجودي انبار را وثيقه وام قرار مي دهند .

   اعتبار تجاري:

  هنگامي كه شركتي از شركت ديگر كالا خريداري مي كندمعمولا مجبور نيست بهاي كالا را فورا پرداخت كند در طول دوره تحويل كالا و پرداخت بهاي آن به فروشنده خريدار به فروشنده بدهكار است .

 اين بدهي در ترازنامع خريدار به عنوان بدهي و در حسابهاي پرداختني ثبت مي شود.و در حساب فروسنده طلب مزبور در حسابهاي دريافتني ثبت مي شود .   

   بنابراين معاملات عادي تجاري بين شركتها براي شركتي خاص يك منبع تامين مالي كوتاه مدت ايجاد مي كنند منبع مزبور همان اعتبار تجاري است زيرا بين دريافت كالا و پرداخت وجه يك فاصله زماني وجود دارد .

   ويژگي هاي جالب اعتبار تجاري به عنوان تامين مالي اين است كه با افزايش خريدها به سرعت افزايش مي يابد . چنانچه خريدار خريد روزانه را دو برابر كند اعتبار تجاري وي نيز دو برابر مي شود .

هزينه استفاده از اين منبع مالي به چند عامل بستگي دارد :

• يكي از اين عوامل شرايط اعتباري فروش كالاست ، شرايط مزبور بسته به نوع صنعت متفاوت هستند اما در داخل يك صنعت مشابه اند .    
• ·         حجم پولي خريدهاي شركت مورد نظر ميزان اعتبار تجاري را كه در دسترس شسركت قرار مي گيرد تعيين مي كند .

اين شكل تامين مالي پس از خريد كالا اگر پرداخت نقدي انجام ندهد در دسترس شركت قرار مي گيرد .

• ·         اعبار تجاري براي پرداخت ساير صورت حسابها بطور مستقيم وجه نقد بدست نمي دهد .
• ·         علاوه بر اين شركتي كه بطور مستمر صورتحسابهاي خود را پرداخت نمي كند ارزش اعتباري پاييني براي خود ايجاد مي كند .    

  ممكن است فروشندگان تمايلي به اعطاي اعتبار به اين شركت نداشته باشند و براي شركت مشكلاتي به اشكال زير ايجاد كند .

• ·         اول ممكن است شركت نتواند از منابع ديگر اعتبار تحصيل كند .

بدين ترتيب مقدار موجودي شركت محدود مي شود و ميزان فروش و سود كاهش مي يابد

• ·         دوم ، از دست دادن اعتبار تجاري هزينه به بار مي آورد .

   وام بانكي :

  دومين منبع عمده تامين مالي كوتاه مدت براي شركتها ، وام بانكهاي تجاريست وامهاي كوتاه مدت بانكهاي تجاري ممكن است مدت دار يا ديداري باشند.در صورت مدت دار بودن  غالبا وامها 30 ، 90 روزه يا يكساله هستند.

   وامهاي فصلي :

   عمده ترين نوع اعتبار بانكي وامهاي فصلي است .

وامها براي تامين مالي افزايش موقتي موجوديها و حسابهاي دريافتني كه به وجه نقد تبديل مي شوند و منابع را باز پرداخت وام تامين مي كنند دريافت مي شود .

   غالبا بين بانك و مشتري توافقي غير رسمي در باره حداكثر مقدار اعتبار اعطايي وجود دارد با اين حال در صورت درخواست مشتري بانك از نظر قانوني هيچ تعهدي براي اعطاي وام ندارد .

           بانكها معمولا از مشترياني كه وام كوتاه مدت دريافت مي كنند مي خواهد كه متوسط حداقل سپرده ديداري نزد بانك داشته باشند اين مقدار (مانده جبراني ) ناميده و بر حسب درصد از وام بيان مي شود .

   يك راه براي محاسبه نوع بهره موثر سالانه وام تعيين هزينه ساليانه (بهره  بعلاوه هرنوع كار مزدي كه وجود دارد ) و تقسيم آن بر مقدار وام در دسترس شركت است .

         هزينه ساليانه              = نرخ بهره موثر

                                                  مقدار وام در دسترس

  نرخ بهره موثر رابه شكل زير نيز ني توانيم نشان دهيم :

                 نرخ بهره                  = نرخ بهره موثر

                                              درصد مانده جبراني -1 

  چنانچه بخواهيم مبلغي كه بايد وام گرفته شود تا مقدار مشخصي پول در اختيار شركت قرار گيرد را محاسبه كنيم از فرمول ديگري استفاده مي كنيم :

                                            مقدار وجه مورد نياز             = مقدار وام

                                           در صد مانده جبراني – 1

در صورتيكه براي بخشهاي استفاده شده و استفاده نشده مانده جبراني وجود داشته ، محاسبه مقداري كه بايد وام گرفته شود پيچيده تر است . در اين حال از فرمول زیر  استفاده مي كنيم .

كل مبلغ * درصد مانده جبراني اعتبار استفاده نشده + وجه مورد نياز

در صد مانده جبراني اعتبار استفاده نشده + درصد مانده جبراني -1   = مقدار وام

ب) تامين مالي مقدماتي :

  از وام كوتاه مدت بانكي مقاطعه  كاران معمولا براي تامين مالي اوليه ساختمان واحدهاي مسكوني ، جاده و سد و شركتهاي توليدي براي سرمايه گذاري در ماشين آلات و تجهيزات استفاده مي كنند .

در اين حالت ، تامين مالي نهايي از طريق وام بلند مدت انجام مي گيرد .

اين نوع استفاده از وام كوتاه مدت ، تامين مالي مقدماتي ناميده مي شود ، زيرا وام كوتاه مدت براي تامين منايع مورد نياز ، قبل از دريافت وام بلند مدت مورد استفاده قرار مي گيرد .

شركتهاي توليدي مي توانند از اين نوع وام براي تامين مالي ايجاد واحدهاي توليد قبل از انتشار اوراق بهادار استفاده كنند .

   ج) نرخ بهره وامهاي بانكي :

نرخ بهره چیست ؟

هرگاه 100 ریال به وام داده شود و در پایان سال 105 ریال دریافت گردد،

نرخ بهره سالانه برابر خواهد بود با 5 درصد یا:
0.05 = 100 / ( 100- 105)
معمولاً نرخ بهره برای یک سال محاسبه می شود و هرگاه مدت آن مشخص نشود منظور همان دوره سالانه است.

باید توجه داشت که در هر زمان نرخ های بهره گوناگونی می توان یافت که به انواع مختلف وام مانند وام سرمایه گذاری ثابت، وام مسکن، وام سرمایه در گردش، قروض کوتاه مدت یا بلند مدت دولتی و غیره مربوط می شود.

علت وجود این نرخ های متفاوت را باید در دلایل وجودی خود نرخ های بهره جستجو کرد. این دلایل عبارتند از:

1. رجحان زمانی: مبلغ وام داده شده در حقیقت پس اندازی است که در اثر تعویق مصرف به وجود آمده است. هر اندازه تمایل به مصرف حال پول نسبت به مصرف آینده آن زیادتر باشد بدیهی است که مبلغ بیشتری باید برای تعویق مصرف پول پرداخت، یعنی نرخ بهره بیشتر خواهد بود.

2. امکان غیر نقدینگی: وام دادن عموماً به معنای مبادله پول با یک دارایی غیر پولی مانند اوراق قرضه یا اسناد خزانه است که به عنوان یک وسیله پرداخت برای کالاها و خدمات مورد پذیرش همگانی نیست. هر گاه قبل از تاریخ سر رسید، نیاز وام دهنده به پول بیش از موجودی او باشد، ناچار باید یا دارایی غیر پولی خود را به پول تبدیل کند، یا دست به استقراض بزند. این تبدیل دارایی غیر نقدی به وجه نقد ممکن است با مشکلات، تاخیر و حتی زیان همراه باشد، و لذا معاوضه ی یک دارایی نقدی (یعنی پول) با دارایی دیگری که از نقدینگی کمتری برخوردار است می تواند در صورت نیاز وام دهنده به پول متضمن ریسک زیان برای او باشد. بنابراین در جریان وام دادن تقبل این ریسک باید جبران گردد، و همین است که ضرورت وجود نرخ بهره را ایجاب می کند.

3. امکان نکول: ممکن است وام دهنده نسبت به باز پرداخت وام از سوی وام گیرنده مطمئن نباشد و وام در حقیقت نکول نشود. تقبل این ریسک نیز دلیل دیگری است برای وجود نرخ بهره، و میزان چنین ریسکی نیز به نوع وام پرداختی بستگی دارد.

4. تورم: هرگاه تورم قیمت ها در اقتصاد وجود داشته باشد، ارزش واقعی مبلغ وام تا زمان سررسید به نسبت میزان تورم کاهش خواهد یافت. بدین ترتیب برای جبران خطر کاهش قدرت خرید پول وام دهنده، وجود نرخ بهره ضرورت می یابد.

عوامل بالا دلایل وجود نرخ بهره مثبت را بیان می کنند. نرخ بهره پرداختی برای هر نوع وام اساساً قیمت آن وام به شمار می رود؛ یعنی قیمتی که برای استفاده از پول پرداخت می شود.
بر این اساس اقتصاددانان تعیین نرخ بهره را بر پایه عرضه و تقاضا بیان کرده اند: تقاضا برای وام برای مصرف کنندگانی که قصد خرید اعتباری دارند و بنگاه هایی که در پی سرمایه گذاری هستند؛ و عرضه توسط صاحب پس اندازهایی که قصد وام دادن آن را دارند.

    نرخ بهره وامهاي بانكي از طريق مزاكره بين بانك و وام گيرنده نعيين مي شود هرچه مخاطره اعطاي وام بيشتر باشد يا وام گيرنده پر مخاطره تر باشد نرخ بهره نيز بالاتر مي رود .

با اين حال بانكها به مشتريان پر مخاطره وام نمي دهند . بهره وامهاي بانكي ممكن است به سه روش پرداخت شود . شكل پرداخت بهره را توافق بين وام گيرنده و بانك مشخص مي كند .       

و هزينه دريافت وام بستگي به شكل پرداخت آن دارد .

در روش اول ، معمولا بهره عادي در سر رسيد وام پرداخت مي شود .

دوم ، پرداخت بهره پرداخت به شكل تنزيل اوراق بهادار شركت است

   روش سوم ، پرداخت بهره پرداخت بر اساس نرخ شناور است .

در اين حالت نزخ بهر وام با نرخ بهره پايه بانكي تغيير مي كند ، رابطه بين اين دو نرخ در موافقتنامه وام مشخص مي شود .

اسناد تجاري :

اسناد تجاري اوراق بهادار كوتاه مدت قابل فروش در بازار هستند كه شركتها آنها را به سرمايه گذاران مي فروشند سرمايه گذاران مزبور غالبا شركتهاي ديگر ، بانكهاي كوچك و نهادهاي مالي هستند .

  اسناد تجاري ، وام تضمين نشده اند و معمولا سر رسيدي از 30تا180 روز دارند اسناد تجاري را غالبا در موسسات و نهادهاي مالي منتشر مي كنند .

  مهمترين مزيت اسناد تجاري بر وامهاي كوتاه مدت بانكي ، هزينه كمتر آنهاست . نرخ بهره اسناد تجاري غالبا كمتر از نرخ پايه بانكي كوتاه مدت است .

   2-3 وامهاي تضمين شده :

      از شركتهايي كه داراي ارزش اعتبار بالايي نيستند تا بتوانند از وامهاي تضمين شده و اسناد تجاري استفاده كنند در خواست مي شود كه بخشي از دارايي خود را براي تضمين وام به وثيقه گذارند .

   2-3-1 حسابهاي در يافتني به عنوان وثيقه :

    حسابهاي دريافتني معرف پوليست كه شركت مورد نظر از افراد يا شركتهايي كه به انها اعتبار داده است طلب دارد بطور طبيعي حسابهاي دريافتني دارايي نسبتا ايمني اند .

  به همين دليل بهترين وثيقه براي وامهاي شركت هستند .تنها درصورتي وام دهنده نمي تواند وام خود را پس بگيرد كه شركتهاي بدهكار همرا با شركت مزبور ور شكست شوند .

   به منظور استفاده از حسابهاي دريافتني به عنوان وثيقه دو روش وجود دارد :

  روش اول هزينه كمتر اما براي وام دهنده مخاطره بيشتري دارد .در اين روش كل مانده حسابهاي دريافتني وثيقه وام مورد نظر قرار مي گيرد .

روش دوم :

     وام گيرنده صورتحسابهاي خود را به ميران كافي به عنوان وثيقه ارائه مي دهد .در اين حالت وام دهنده مي تواندبرخي از صورت حسابها را بدليل پر مخاطره بودن مشتري نپذيرد .

   2-3-2 حسابهاي دريافتني به جاي وثيقه گذاري :

  بجاي وثيقه گذاري حسابهاي دريافتني براي دريافت وام ، شركتها حسابهاي دريافتني  خود  را  به  موسسات  مالي ، كه  در  اين  امر  تخصص دارند مي فروشند .فروش حسابهاي دريافتني (فاكتور نيگ ) ناميده مي شود ، فاكتور موسسه خريدار ، اسناد دريافتني است .

   2-3-3 موجوديها به عنوان وثيقه :

     بسياري از اقلام موجودي به سادگي قابل فروشند وممكن است بخوبي نقش وثيقه را براي وامهاي كوتاه مدت بازي كنند . گروهي از اقلام موجوديها نيز از نظر وام دهنده بي ارزش هستند .

  اساس ارزيابي موجودي ها به عنوان وثيقه اي مناسب براي اعطاي وام قابل فروش بودن آنها در بازار است . موجودي كالاي در جريان ساخت وثيقه اي مناسب نيست زيرا نمي توان آن را در بازار فروخت .

منبع:سایتhalohawaye hesabdari